Onzekerheid en executive dysfunction: ADHD en sporten

Nee, je bent nu al zo ver gekomen. Dan gaan we ook, ook al hebben we geen zin. Eenmaal in de sportschool speelt niet alleen de tegenzin je parten. Ook al het geluid, de mensen en de mogelijke vooroordelen maken je gek. De overload aan prikkels verandert je hoofd in één grote chaos, waardoor je zelfvertrouwen een snoekduik neemt. Na twee oefeningen geef je maar gewoon op en gaat naar huis. Welkom in de sportschool, ADHD’er!

Waarom de sportschool niet altijd makkelijk is voor een ADHD’er

Vaak als ik benoem dat ik me enorm onzeker voel in de sportschool, krijg ik het antwoord: ‘ah joh! Niemand let op je!’. Tegenwoordig brabbel ik dan iets als ‘ja, haha je hebt gelijk’, en laat het gaan. Voor we verder gaan, wil ik me even voorstellen: ik ben Lorin (@projectlorin op Instagram), ben 28 jaar oud en heb pas twee jaar mijn diagnose ADHD. Toen het hoge woord eruit was verklaarde het superveel en voelde het als een enorme opluchting. Ik neem je de komende tijd graag mee in mijn ervaringen met sporten als doorgewinterde ADHD’er.

Uitleggen dat die onzekerheid waar ik het net over had niet komt doordat iemand je aankijkt in de sportschool, heeft namelijk niet vaak effect. Iemand zonder ADHD-brein snapt vaak minder goed hoe diepgeworteld dat gevoel kan zijn. Het gaat niet alleen om hoe je eruitziet of dat iemand naar je kijkt, maar om het goed doen van de oefeningen, niet opvallen, niet raar overkomen, niet ruiken naar zweet, niet iets geks zeggen of geluid maken en nog wel meer onzekerheidsgedachten. Continu vergelijk je jezelf met iedereen om je heen, wat de onzekerdheid alleen maar versterkt. Waar dit vandaan komt? Een persoon met ADHD heeft in hun leven heel wat vaker (negatief) commentaar gekregen dan iemand zonder ADHD. Dat kan voor een diepgeworteld gevoel zorgen dat je niets goed kan doen en altijd op je hoede bent of je het wel goed doet. Dit gevoel is soms zo verlammend, dat ik weleens na twee oefeningen de sportschool weer uit ben gelopen.

Executive dis- watte ?

Daarbij dealt een ADHD’er ook vaak nog met zogeheten executive dysfunction. Oftewel: het moeilijk kunnen starten, plannen en overzien van taken, zelf al wil je met alles wat je in je hebt en weet je heel goed hoe iets moet. Het voelt als een drempel die zo hoog is als de Mount Everest. Je weet best welke oefeningen je moet doen en hoe je ze moet uitvoeren, maar ze starten? Nee. De ene keer wil je leg day doen en heeft je brein meer zin in arm day. De andere keer wil je brein wel leg day doen, maar dan niet de oefeningen van je lijstje. En weer een andere keer wil je brein wel gaan, maar alleen als je dat ene specifieke sportsetje aan doet omdat al het andere ineens niet meer lekker zit.

Tips voor meer zelfvertrouwen in de sportschool (ook met ADHD)

Wat mij helpt op dit soort dagen om de executive dysfunction minder kans te geven, is van tevoren heel duidelijk uitdenken wat ik ga doen: welke oefeningen? Waar begin ik mee en waarom? Maar ook: wat doe ik als het echt niet lukt? Ik zorg er dus altijd voor dat ik een back up plan heb. Dat back-up plan kan bijvoorbeeld zijn om verschillende soorten routines uit te denken en die op je telefoon te zetten, zodat je altijd nog kan beslissen iets anders te doen. Het stukje onzekerheid is lastiger om te omzeilen. Wat mij helpt zijn oordoppen met mijn eigen muziek. Op die manier hoor ik mijn omgeving minder én kan ik iets aanzetten waar ik blij van word. Ook sportkleding die lekker zit en er leuk uitziet helpt. Geen kriebelende kaartjes of knellende waistbands. Nee, zachte stof en leuke kleurtjes zijn echt essentieel voor mij.

You do you!

Je hoeft echt niet in suikerspin roze rond te lopen. Voel jij je beter in het zwart? Lekker doen! Ook is het oké om te groeien in kleine stappen. Als jij eerst 10 seconden een plank volhield en nu 11, dan is dat helemaal prima. Meet je aan jezelf, niet aan Harry achter de balie die elke dag twee à drie uur de tijd heeft voor het sporten (no offense, Harry achter de balie). Pas het zo aan, dat het fijn voelt voor jou. Het gaat erom dat jij je prettig voelt om lekker te bewegen. Jij en jouw behoeften doen ertoe!